طرز تهیه نان کلانه کردی با سبزیجات معطر و روش پخت سنتی

نان کلانه، یکی از نان‌های سنتی و خوشمزه‌ای است که در مناطق مختلفی از جمله کردستان ایران، افغانستان، ترکیه و آذربایجان تهیه می‌شود. این نان به دلیل طعم بی‌نظیرش و استفاده از سبزیجات معطر محلی، طرفداران زیادی دارد و به عنوان یک میان‌وعده سالم و لذیذ شناخته می‌شود. در این مطلب قصد داریم به طرز تهیه نان کلانه کردی پرداخته و نکات مهمی را برای بهتر شدن طعم و کیفیت آن بیان کنیم. همچنین مواد اولیه این نان را به طور کامل معرفی کرده و روش‌های مختلف پخت آن را بررسی می‌کنیم.

نان کلانه کردستان چیست؟

نان کلانه، نانی سنتی است که به زبان کردی به “کلانه” یا “که‌لانه” شناخته می‌شود. این نان از قدیمی‌ترین غذاهای سریع‌التهیه در جهان است که به عنوان پیتزای کردی هم معروف است. کلانه یک نان نازک است که با استفاده از سبزیجات معطر محلی مانند پیچک یا پیازچه تهیه می‌شود و سپس بر روی ساج، تنور یا تابه پخته می‌شود. در کنار این نان خوشمزه، کره حیوانی یا محلی و دوغ سنتی به عنوان همراه سرو می‌شود که ترکیبی عالی و مقوی برای یک میان‌وعده یا عصرانه به شمار می‌آید.

در کردستان، پخت کلانه در فصل بهار و هنگام رویش سبزیجات محلی مانند پیچک بسیار رایج است. پیچک یکی از سبزیجاتی است که تنها در برخی مناطق خاص و در فصل بهار یافت می‌شود. این نان به دلیل طعم بی‌نظیر و مواد طبیعی‌ای که در آن استفاده می‌شود، بسیار محبوب است.

مواد لازم برای تهیه نان کلانه

در ادامه مواد اولیه لازم برای تهیه این نان سنتی کردستان را مشاهده می‌کنید. دقت کنید که استفاده از مواد اولیه تازه و با کیفیت به افزایش طعم و کیفیت این نان کمک می‌کند.

طرز تهیه نان کلانه

برای تهیه نان کلانه باید به ترتیب مراحل زیر را طی کنید:

1. الک کردن آرد: ابتدا آرد گندم را 3 بار الک کنید. این کار باعث می‌شود که آرد نرم‌تر شده و خمیر نان به‌خوبی ورز داده شود. الک کردن آرد یکی از نکات مهم برای داشتن خمیری لطیف و بدون چسبندگی است.
2. اضافه کردن نمک و آب: در مرحله بعد، آرد الک شده را با نمک درون ظرف بزرگی ریخته و آب را به‌تدریج به آن اضافه کنید. بهتر است آب را به مقدار کم کم اضافه کنید تا خمیر به‌درستی شکل بگیرد.
3. ورز دادن خمیر: بعد از اضافه کردن آب، خمیر را به‌خوبی ورز دهید تا یکدست و بدون چسبندگی شود. این مرحله به شکل‌گیری بافت مناسب نان کمک زیادی می‌کند.
4. استراحت دادن خمیر: خمیر را داخل ظرف دیگری قرار داده و روی آن را با یک پارچه تمیز یا سلفون بپوشانید. اجازه دهید خمیر به مدت 30 دقیقه استراحت کند تا به اصطلاح ور بیاید.
5. آماده‌سازی سبزیجات: در این فاصله، پیازچه یا پیچک را به‌خوبی ساطوری کرده و همراه با سیر و پیاز خرد شده روی شعله کم تفت دهید. این مواد باید به رنگ طلایی برسند تا عطر و طعم خوبی داشته باشند.
6. تقسیم و پهن کردن خمیر: خمیر آماده شده را به تعداد نان‌هایی که می‌خواهید بپزید، تقسیم کنید. سپس هر تکه را به‌صورت گرد درآورده و روی سطحی که آرد پاشیده‌اید، با وردنه نازک پهن کنید.
7. پر کردن خمیر با سبزیجات: مواد سبزیجات آماده شده را روی یک طرف خمیر پهن شده بریزید و سپس خمیر را تا بزنید. لبه‌های خمیر را به‌خوبی فشار دهید تا به هم بچسبند.
8. پخت نان در تابه: تابه‌ای را با کره محلی یا روغن حیوانی چرب کرده و روی حرارت قرار دهید تا داغ شود. سپس نان کلانه را درون تابه گذاشته و به‌آرامی بپزید. دقت کنید که خمیر نازک است و زود می‌سوزد، بنابراین باید مرتباً آن را زیر و رو کنید تا هر دو طرف به‌خوبی پخته شوند و رنگ طلایی بگیرند.
9. زعفران و کره: بعد از پخت کامل نان، روی آن را با قلموی آغشته به زعفران دم‌کرده بمالید و سپس کمی کره روی نان بکشید.

نکات مهم در تهیه نان کلانه

• استفاده از سیر: برای خوش طعم‌تر شدن نان می‌توانید در مراحل آماده‌سازی خمیر از سیر رنده شده هم استفاده کنید. سیر به نان عطر و طعم بسیار خوبی می‌بخشد.
• انتخاب سبزیجات: پیچک سبزی محلی‌ای است که فقط در فصل بهار در دسترس است. در سایر فصول می‌توانید از پیازچه یا تربچه به‌عنوان جایگزین استفاده کنید.
• نوع روغن: اگر طعم کره یا روغن حیوانی برای شما زیاد دلپذیر نیست، می‌توانید از روغن گیاهی یا کره معمولی استفاده کنید.
• پخت در تابه چدنی: اگر قصد دارید کلانه را در تابه بپزید، توصیه می‌شود که از تابه چدنی استفاده کنید. تابه‌های چدنی حرارت را بهتر توزیع می‌کنند و نتیجه بهتری در پخت نان به شما خواهند داد.
• ضخامت خمیر: بسته به سلیقه شخصی، می‌توانید ضخامت خمیر را تنظیم کنید. برخی افراد ترجیح می‌دهند نان کلانه بسیار نازک و برخی دیگر ترجیح می‌دهند که کمی ضخیم‌تر باشد.
• پخت روی ساج: در روش‌های سنتی، نان کلانه روی ساج پخته می‌شود. ساج وسیله‌ای گرد و فلزی است که حرارت را به‌طور یکنواخت به نان منتقل می‌کند و به پخت بهتر نان کمک می‌کند.

طرز تهیه کلانه در فر

اگر به هر دلیلی نمی‌توانید نان کلانه را روی ساج یا در تابه بپزید، می‌توانید از فر استفاده کنید. برای این کار، کافی است نان‌های آماده شده را روی سینی فر قرار داده و فر را از قبل با دمای 180 درجه سانتی‌گراد گرم کنید. نان‌ها را به مدت 15 الی 20 دقیقه در فر قرار دهید تا پخته شوند. بهتر است هر چند دقیقه یک بار نان‌ها را بررسی کنید تا مطمئن شوید که به‌درستی پخته و نسوزند.

سرو نان کلانه

نان کلانه معمولاً با دوغ محلی یا ماست سرو می‌شود. این ترکیب، هم خوش‌طعم و هم مغذی است و می‌تواند یک میان‌وعده یا عصرانه سبک و سالم باشد.